Ένα εξαιρετικό άρθρο που χρειάζεται να διαβάσουν όλοι οι άνδρες και οι γυναίκες για να βοηθήσουν τους άνδρες να έρθουν στη θεραπεία και κατ΄επέκταση και τη σχέση τους.
Έχετε ακούσει τα σχετικά ανέκδοτα. Όλοι οι θεραπευτές ζευγαριών έχουν σημάδια στο πάτωμα από τα παπούτσια των αντρών που τους σέρνουν οι γυναίκες τους με το ζόρι μέσα στο γραφείο. Ή αυτό: Ένας άντρας καταδικάζεται για φοροδιαφυγή, ο οποίος υποστήριζε ότι αναγκάστηκε να το κάνει γιατί η σύζυγός του ήταν υπερβολικά σπάταλη. Ο δικαστής του δίνει μία ευκαιρία: Θέλεις να πας σε ομοσπονδιακή φυλακή ή σε θεραπευτή ζεύγους; και ο άντρας ρωτάει: Μπορώ να έχω ιδιωτικό κελί;
Ακόμη και εξαιρετικά ικανοί θεραπευτές μπορεί να δυσκολευτούν να διαχειριστούν την αντρική αντίσταση. Κάποιοι προσπαθούν υπερβολικά να κάνουν τον σύζυγο να συμμετάσχει στη διαδικασία, γεγονός που μπορεί να τον κάνει να τα παρατήσει γρηγορότερα, πεπεισμένος ότι η σύζυγός του είναι το πρόβλημα. Κάποιες φορές οι θεραπευτές υποκύπτουν στον πειρασμό να κάνουν το ίδιο που λένε οι άντρες ότι κάνουν οι γυναίκες τους: να ρίξουν την ευθύνη σ’ αυτούς, αλλά στη γλώσσα της ψυχοπαθολογίας: ότι δηλαδή δεν μιλάει για τα συναισθήματά του επειδή είναι ναρκισσιστής, βρίσκεται σε κατάθλιψη, είναι παθητικός-επιθετικός, συναισθηματικά μη διαθέσιμος, φοβικός με την οικειότητα και για έναν από αυτούς τους λόγους δεν λειτουργεί η θεραπεία!
Η συντριπτική πλειοψηφία των ζευγαριών που με επισκέπτονται έχουν κάνει ήδη χρόνια θεραπεία και οι προηγούμενοι θεραπευτές σήκωσαν τα χέρια ψηλά και τους έστειλαν σε εμένα. Όταν αυτά τα ζευγάρια έρχονται στο γραφείο μου, οι γυναίκες είναι εξουθενωμένες, πικρόχολες ή και τα δύο, οι δε άντρες περιγράφουν κυνικά τι έμαθαν στην προηγούμενη θεραπεία: Για να σώσω τον γάμο μου, πρέπει να γίνω γυναίκα.
Εγώ συνήθως αγνοώ αυτή τη δήλωση διότι δεν είναι το πραγματικό θέμα. Οι άντρες δε δυσκολεύονται με τη θεραπεία επειδή μπορεί να χρειαστεί να μιλήσουν σαν γυναίκες ή να υιοθετήσουν γυναικείες ευαισθησίες: αυτό που τους ζορίζει είναι ότι η θεραπεία τους αναγκάζει να βιώσουν την πιο απεχθή συναισθηματική κατάσταση για έναν άντρα: να αισθάνεται σαν αποτυχημένος.
Οι περισσότεροι άντρες τρέμουν την αποτυχία, ιδιαίτερα σαν φροντιστές, προστάτες και εραστές. Η δυστυχία των συζύγων τους, τους κάνει να αισθάνονται σαν αποτυχημένοι. Ο φαινομενικός ναρκισσισμός τους και ο ψυχαναγκασμός τους να έχουν δίκιο, αντικατοπτρίζουν την ανάγκη τους να αντιμετωπίζονται ως οτιδήποτε εκτός από αποτυχημένοι. Μερικές φορές συμφωνούν ότι είναι καλύτερα να είσαι ηλίθιος παρά αποτυχημένος. Η φράση «καλύτερα νεκρός παρά ντροπιασμένος» δεν παραπέμπει σε γυναικείες παρέες.
Η ανάγκη να αποτρέψουν αυτά τα συναισθήματα αποτυχίας είναι ο λόγος που πολλοί άντρες δείχνουν να ενοχλούνται όταν οι σύζυγοί τους είναι δυστυχισμένες, αντί να δείχνουν έτοιμοι να καθίσουν και να κάνουν μια μεγάλη και αποκαλυπτική συζήτηση για «συναισθήματα». Είναι βοηθητικό να εξηγήσουμε γιατί τείνουν περισσότερο να κατηγορήσουν τις συντρόφους τους για υπερβολική ευαισθησία, υπερβολικές απαιτήσεις, υπερβολικό εγωισμό, υπερβολική κριτική. Αυτές οι κατηγορίες ανακουφίζουν προσωρινά τη ντροπή τους, τους προστατεύει από περισυλλογή γύρω από συναισθήματα και τους δίνει μια αίσθηση δύναμης. Μπορούν να ρίχνουν το φταίξιμο σε άλλους ανθρώπους και να συνεχίζουν να είναι σκληροί και να έχουν τον έλεγχο. Δυστυχώς, η παραμονή τους σε μία συνεχή κατάσταση κατήγορου, τους καθιστά ανίσχυρους να επικοινωνήσουν ουσιαστικά με τις συζύγους τους ή τους θεραπευτές τους ή να βελτιώσουν τις σχέσεις τους.
Οι άντρες θέλουν πραγματικά να υπάρχει στοργή και δέσιμο στον γάμο όπως και οι σύζυγοί τους αλλά ο τρόπος που προσεγγίζουν τη σύνδεση είναι διαφορετικός. Κατά τη διάρκεια της θεραπείας εξηγώ στο ζευγάρι τις έμφυτες διαφορές του και πώς μπορούν να συμφιλιώσουν αυτές τις διαφορές για να επιτύχουν τη σύνδεση που επιθυμούν και οι δυο.
Περιστατικό θεραπεία ζεύγους
Η Σέρι και ο Καρλ ήταν παντρεμένοι 17 χρόνια και κατά τη διάρκεια των τελευταίων 5 ετών είχαν επισκεφθεί τρεις έμπειρους θεραπευτές ζεύγους. Ήταν ένα ελκυστικό ζευγάρι (αν κοίταζες πέρα από την απέχθεια στα πρόσωπά τους) που κάθισε σε ένα καναπέ στο γραφείο μου όσο πιο μακριά γινόταν ο ένας από τον άλλον.
Η Σέρι ξεκίνησε την εντατική εκπαίδευση μιλώντας επί 15 λεπτά για τα συνηθισμένα παράπονα σχετικά με έναν συναισθηματικά μη διαθέσιμο άντρα, αλλά στο τέλος των παραπόνων της, η θλίψη επισκίασε τα παράπονα όταν ανέφερε κάτι που ο άντρας της δεν είχε ξανακούσει: Δεν είμαι σίγουρη αν με αγαπάει πια.
Οι προηγούμενοι θεραπευτές είχαν εργαστεί σκληρά να διδάξουν το ζευγάρι την ενεργή ακρόαση, την αμοιβαία αναγνώριση και άλλες δεξιότητες που ενθαρρύνουν τις δεξιότητες ενσυναίσθησης. Ένας από αυτούς είχε διδάξει τον Καρλ μια σειρά «λέξεων για τα συναισθήματα» ώστε να μπορεί να εκφράζει καλύτερα πώς αισθάνεται και να αναγνωρίζει τις συναισθηματικές καταστάσεις της Σέρι.
Η Σέρι διαμαρτυρήθηκε ότι Λέει τις σωστές λέξεις, αλλά ακούγονται πάντα ψεύτικες στο σπίτι, σαν να μην τις εννοεί πραγματικά. Υποτίθεται ότι πρέπει να λέει κάτι που εκτιμά σ’ εμένα κάθε μέρα και δεν μπορεί να κάνει ούτε αυτό.
Στο γραφείο του θεραπευτή το κάνει μια χαρά είπε η Σέρι. Μπορεί να ακούει και να μιλάει για τον εαυτό του χωρίς αγανάκτηση ή θυμό, κάνοντας όλα αυτά που επιθυμώ. Είναι χειρότερο να γνωρίζω ότι μπορεί να το κάνει και απλά δεν το κάνει όταν είμαστε στο σπίτι.
Το έκανα ήδη! είπε ο Καρλ, εννοώντας ότι είπε τις λέξεις, έκανε το χρέος του και δεν θα έπρεπε να χρειάζεται να επαναλάβει την παράσταση ξανά και ξανά.
Ζήτησα από την Σέρι να σκεφτεί κάποια φορά που αισθάνθηκε ότι ο Καρλ την καταλάβαινε και επικοινωνούσε πιο ανοιχτά. Μετά από λίγα λεπτά, θυμήθηκε μια φορά που περπατούσαν δίπλα σε μια λίμνη κοντά στο σπίτι τους: είπε ότι αισθανόταν ευάλωτος στη δουλειά, άνθρωποι που ήταν στην εταιρία λιγότερα χρόνια από αυτόν έπαιρναν προαγωγές, ενώ εκείνος είχε κολλήσει σαν διευθυντής μεσαίου επιπέδου.
Είπα ότι θα ταραζόμουν αν σκεφτόταν να παραιτηθεί από τη δουλειά του τη στιγμή που είχαμε όλους αυτούς τους λογαριασμούς. Αυτός το άκουσε, με αγκάλιασε και αισθανθήκαμε συνδεδεμένοι.
Τι είπε; τη ρώτησα.
Φάνηκε έκπληκτη. Δεν είπε τίποτε, αλλά ήξερα ότι με άκουσε και δεν σκεφτόταν να παραιτηθεί από τη δουλειά του.
Τότε ρώτησα τον Καρλ: Είπε ότι είσαι αποτυχημένος στη δουλειά και γι’ αυτό δεν παίρνεις προαγωγή;
Είπε ότι οι άλλοι που με προσπερνούσαν ήταν γλείφτες και είναι πιο σημαντικό να είμαι ακέραιος άνθρωπος, ή κάτι τέτοιο.
Καθησυχάσατε ο ένας τον άλλον επισήμανα. Ο Καρλ δεν είπε τίποτε, όμως η Σέρι αισθάνθηκε καθησυχασμένη και απάντησε κάτι που τον καθησύχασε. Αυτά είναι διαφορετικά στυλ σύνδεσης και τα κάνατε να ταιριάξουν.
Σύνθεση Διαφορετικών Στυλ
Τους ανέφερα ότι οι άντρες μιλούν πιο ελεύθερα όταν αισθάνονται συναισθηματικά συνδεδεμένοι ή όταν κάνουν κάτι, όπως περπάτημα, οδήγηση ή παιχνίδι. Η σύνδεση ή η δραστηριότητα διευκολύνει τη μετάβαση από την αίσθηση ανεπάρκειας, σε ενστικτώδη συμπόνια για τις γυναίκες που αγαπούν.
Συχνά λέγεται ότι οι γυναίκες έχουν την ανάγκη να αισθανθούν εγγύτητα πριν κάνουν σεξ, ενώ οι άντρες θέλουν να κάνουν σεξ για να αισθανθούν εγγύτητα. Όμως, όσον αφορά στην λεκτική επικοινωνία των συναισθημάτων ισχύει το αντίθετο. Οι γυναίκες εκθέτουν τις ευαισθησίες τους για να αισθανθούν εγγύτητα: Συνήθως τηλεφωνούν τις φίλες τους και λένε ότι αισθάνονται άσχημα, ή παραπονιούνται για άσχημα πράγματα που τους συνέβησαν. Αυτά τα συμβάντα ενδιαφέρουν τις φιλενάδες που με τη σειρά τους μοιράζονται παρόμοιες εμπειρίες. Όμως οι άντρες πρέπει να αισθανθούν οικειότητα πριν εκθέσουν την ευαισθησία τους. Ο Καρλ αισθάνθηκε αρκετή οικειότητα στη βόλτα του με τη Σέρι ώστε να εκφράσει τις αμφιβολίες του για τη δουλειά του και να την καθησυχάσει όταν εξέφρασε ανησυχία.
Ο λόγος που η Σέρι και ο Καρλ ήρθαν κοντά στις συνεδρίες με τον προηγούμενο θεραπευτή δεν ήταν γιατί ο Καρλ είχε διδαχθεί τη «σωστή» γλώσσα, αλλά ότι η ίδια η εμπειρία της θεραπείας –η συνεδρία- καλλιέργησε μια αίσθηση σύνδεσης και αμοιβαίας συμπόνιας. Τα λόγια του στην θεραπεία, που ευχαρίστησαν τη γυναίκα του, έρρεαν φυσικά από αυτήν την εμπειρία. Η συνομιλία απέδωσε επειδή αισθάνονταν συνδεδεμένοι, αλλά η Σέρι και οι θεραπευτές τους σκέφτηκαν λανθασμένα ότι η συνομιλία απέδωσε απλά επειδή είχαν πει τις σωστές λέξεις, συνηθισμένο λάθος μεταξύ θεραπευόμενων και θεραπευτών.
Στη συνέχεια ασχοληθήκαμε με τους λόγους που βοηθούν τα διαφορετικά στυλ να ταιριάζουν. Συχνά είναι θέμα επιλογής: Συνειδητά επιλέγουμε να αισθανθούμε συνδεδεμένοι συνειδητοποιώντας πόσο εκτιμούμε τον άλλον και αποφασίζουμε να ανοιχτούμε και να γίνουμε δεκτικοί. Όταν η Σέρι και ο Καρλ αισθάνθηκαν συνδεδεμένοι, το έκαναν από επιλογή που προέκυψε από τις βαθύτερες αξίες τους (πόσο σημαντικοί ήταν ο ένας για τον άλλον), παρά από παροδικά συναισθήματα ή διαθέσεις.
Υπέγραψαν μία συμφωνία ότι η σύνδεσή τους ήταν σημαντική γι’ αυτούς και ότι θα προσπαθούσαν σκληρά να επιλέγουν να αισθάνονται συνδεδεμένοι, ακόμη και αν ο σύντροφός τους επεδείκνυε αμυντικότητα, απόσυρση, αγανάκτηση ή θυμό. Μετά έπρεπε να βρούμε τρόπους με τους οποίους ο καθένας θα μπορούσε να το κάνει ευκολότερο για τον άλλον να επιλέξει τη σύνδεση.
Εξέλιξε τις Θεραπευτικές Γνώσεις σου με τα ACADEMY Εκπαιδευτικά Σεμινάρια, γίνε σήμερα Συνδρομητής!
Μέθοδοι σύνδεσης
Ζήτησα από τον Καρλ να δημιουργήσει εικόνες της Σέρι στο μυαλό του που θα συμβόλιζαν ενδιαφέρον, θαυμασμό, τρυφερότητα, ευγνωμοσύνη και αξία. (Την φαντάστηκε να διαβάζει ένα βιβλίο, να πηγαίνει να τον αγκαλιάσει, να κάθεται στο πλάι του στο νοσοκομείο μετά την εγχείρησή του και να τινάζει την αλογοουρά της καθώς έτρεχε στον διάδρομο). Έπρεπε να εστιάσει σε συναισθήματα εκτίμησης γι’ αυτήν χωρίς να πει τίποτε.
Όταν αισθάνθηκε έτοιμος, την κοίταξε, εστιάζοντας σε αυτές τις νοητικές εικόνες. Απαλλαγμένος από το καθήκον να μεταφράσει τη συναισθηματική του κατάσταση με τις σωστές λέξεις, η έκφρασή του και η γλώσσα του σώματός του άλλαξαν, σαν να την κοίταζε με νέα μάτια. Αυθόρμητα, εξέφρασε αυτή τη συναισθηματική κατάσταση με αγκάλιασμα. Εκείνη αισθάνθηκε ότι την εκτιμάει, παρόλο που δεν δήλωσε τι ακριβώς εκτιμούσε σ’ αυτήν. Πιο σημαντική ήταν η αλλαγή στην συμπεριφορά και στη στάση του που αυτή η εκτίμηση θα καλλιεργούσε μακροπρόθεσμα. Οι νοητικές εικόνες του ήταν προσωπικές και μέσα από την καρδιά του. Επειδή του άρεσε ο τρόπος που τον έκαναν να αισθάνεται, άρχισε να τις επικαλείται στο σπίτι χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια. Η εκτίμηση είναι ένα μέρος της αγάπης που πηγαίνει πέρα από τις λέξεις.
Παρά την επίγνωση της αγάπης του για την Σέρι, ο Καρλ, όπως πολλοί άντρες, υποτίμησε τη σημασία της συζύγου του γι’ αυτόν: γνώριζε ότι την αγαπούσε αλλά δεν συνειδητοποιούσε πόσο σημαντική ήταν για την συναισθηματική του ευεξία.
Φυσικά, η Σέρι και ο Καρλ είχαν συγκεκριμένα προβλήματα που αφορούσαν τα πεθερικά, τους ρόλους τους σαν γονείς και τα οικονομικά. Αλλά, όπως συμβαίνει συχνά, δεν χρειάστηκε να ξοδέψουμε πολύ χρόνο σε αυτά. Οι θεραπευτές που είχαν ήδη επισκεφτεί τους είχαν δώσει επαρκή κατανόηση και δεξιότητες για να λύνουν συνηθισμένες διαφωνίες στις σχέσεις.
Το στοιχείο που τους έλειπε ήταν να αποκτήσουν δεξιότητες στον αυτοέλεγχο, που θα τους διευκολύνει να διατηρούν την εκτίμηση για τον εαυτό τους και για τον άλλον, όταν η συμπεριφορά του συντρόφου πληγώνει. Η επίλυση προβλημάτων είναι το εύκολο κομμάτι, η διατήρηση της αυτοεκτίμησης και της εκτίμησης για τους αγαπημένους μας κατά τη διάρκεια δύσκολων περιόδων και εκκρίσεων αδρεναλίνης είναι πολύ πιο δύσκολη αλλά και πολύ μεγαλύτερης αξίας.
Πηγή: PsychologyNow.gr
