Σκεφτείτε ότι έχει κολλήσει μια σκέψη στο μυαλό σας και ότι κι σκέφτεστε την ίδια σκέψη ξανά και ξανά και δυσκολεύεστε να συγκεντρωθείτε σε οτιδήποτε άλλο και νιώθετε πως οι σκέψεις αυτές όλο και περισσότερο ενισχύονται και σας επιτίθενται και σας κάνουν να υποφέρετε.
Μπορεί να μην είναι μια σκέψη, αλλά μια συμπεριφορά που οφείλεται να την επαναλάβετε τόσες φορές όσες πρέπει για να ανακουφιστείτε από μια αρνητική ή δυσάρεστη σκέψη. Η έντονη ανησυχία και το άγχος πάντα συνοδεύουν αυτές τις έντονες σκέψεις και συμπεριφορές.
Τέτοιες επίμονες σκέψεις (ιδεοληψίες), μπορεί να αφορούν θέματα μόλυνσης ή μικροβίων, θέματα απώλειας ελέγχου ως προς την πρόκληση λεκτικής ή και σωματικής βίας στον ίδιο ή σε άλλους, απαγορευμένες σεξουαλικές σκέψεις ή εικόνες, μια έντονη ενασχόληση με ηθικά θέματα και θρησκευτικά πρέπει, προλήψεις, και άλλα.
Καταναγκαστικές συμπεριφορές αφορούν συνήθως την καθαριότητα, την αναζήτηση έντονης επιβεβαίωσης από άλλους ότι είναι καλά με εμάς και ότι δεν έχουμε κάνει κάποιο λάθος ή ζημιά σε αυτούς, η συνεχόμενη νοητική δραστηριότητα που συνοδεύει μια συμπεριφορά όπως η συνεχής προσευχή κατά τις εξετάσεις ή το μέτρημα αριθμών κατά το περπάτημα, η συσσώρευση άχρηστων αντικειμένων και η αποφυγή ξεφορτώματός αυτών, και άλλα.
Πάρα πολλοί ή όλοι μας έχουμε αρκετές ανεπιθύμητες και ενοχλητικές σκέψεις ή και κάποια στοιχεία ψυχαναγκαστικής συμπτωματολογίας και συμπεριφοράς, κι αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα, αλλά μάλλον βοηθά στην οργάνωσή μας, στην αντιμετώπιση της καθημερινής πολυπλοκότητας και άλλων δυσκολιών. Αναπόφευκτα το κοινωνικό-πολιτισμικό πλαίσιο επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό του ποιες σκέψεις ή συμπεριφορές υιοθετούμε, αλλά και το πώς τις ερμηνεύουμε αυτές.
Σε κάθε περίπτωση, όλο αυτό προκαλεί έντονη δυσλειτουργία όταν γίνεται σε υπερβολικό βαθμό και συχνότητα με αποτέλεσμα το άτομο να μην μπορεί να ησυχάσει ή να ξεφύγει από αυτά και ψάχνει απεγνωσμένα μια διέξοδο ή ένα τρόπο ανακούφισης. Συχνά, αν και είναι δεδομένο πως οι συγκεκριμένες σκέψεις ή συμπεριφορές ή αλλιώς οι έντονες ανησυχίες και φόβοι αυτοί είναι περιττοί, δεν διευκολύνουν την διαδικασία απαλλαγής τους από αυτά.
Η συστημική ψυχοθεραπεία αποδεικνύει πως ίσως το πιο σημαντικό κομμάτι στη ψυχαναγκαστική συμπτωματολογία είναι ο τρόπος που υποδέχεται κανείς αυτά τα συμπτώματα. Συνήθως φαίνεται πως λόγω έντονης απελπισίας, ενισχύεται το άγχος του ατόμου στο να αποφεύγει την οποιαδήποτε παραπάνω επαναλαμβανόμενη σκέψη ή πράξη. Τί θα γίνει όμως, αν σκεφτώ πως δεν θα πρέπει να φάω σοκολάτα; Κατευθείαν έρχεται στο μυαλό μου η εικόνα της σοκολάτας.
Άρα φαίνεται πως όσο περισσότερο προσπαθώ να αποφύγω μία σκέψη, τόσο περισσότερο την ενισχύω, ειδικά αν αυτή η σκέψη μου είναι έντονη και εμμονική που είτε απλά γίνεται ακόμη πιο έντονη, είτε μεταφέρεται σε πράξεις.
Στο σημείο αυτό αξίζει να τονιστεί πως η ψυχαναγκαστική συμπτωματολογία και συμπεριφορά συνδέεται με τεράστια εσωτερική δύναμη, άρα αν το άτομο χρησιμοποιήσει αυτό τον “εχθρό” ως φίλο του, τότε θα διοχετεύσει ο ίδιος αυτή τη δύναμη και θα χρησιμοποιήσει την τόση ενέργεια και σε άλλους τομείς έξω από τον ίδιο. Αυτό, φυσικά ακούγεται αρκετά παράξενο και δύσκολο, αν και αυτή ακριβώς είναι η προσπάθεια της συστημικής προσέγγισης, προσφέροντας στο άτομο νέες τεχνικές.
Πηγή: PsychologyNow.gr
